1) Czy jest możliwe uzyskanie zadośćuczynienia za powstałe w wyniku wypadku obrażenia ciała jeżeli sprawca zdarzenia nie posiadał w dniu wypadku ubezpieczenia OC pojazdu mechanicznego?

Tak. Za szkody spowodowane przez sprawców, którzy w dniu wypadku nie posiadali ubezpieczenia OC odpowiada Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK. Wskazać należy w tym miejscu, że UFG nie pokryje szkody majątkowej (uszkodzenie pojazdu), jeżeli rozstrój zdrowia powstały u przynajmniej jednego z uczestników zdarzenia będzie krótszy niż 14 dni.

2) Czy osoba poszkodowana w wypadku ma prawo do zadośćuczynienie/odszkodowania w przypadku, w sytuacji kiedy była pasażerem w pojedzie sprawcy?

Tak, nic nie stoi na przeszkodzie aby uzyskać odszkodowanie z polisy OC sprawcy pojazdu, nawet w sytuacji, gdy poszkodowany podróżował wraz z nim w jednym pojeździe. Posiadacz pojazdu odpowiada za szkodę wyrządzoną każdej osobie trzeciej, a zatem także pasażerowi pojazdu.

3) Czy w przypadku spowodowania wypadku przez kierującego pojazdem mechanicznym, ponosi on jakieś konsekwencje finansowe?

Nie, każdy kierujący ma obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z dowolnie wybranym Towarzystwem Ubezpieczeniowym. Zawarcie takiej umowy skutkuje przeniesieniem obowiązku zapłaty odszkodowania i zadośćuczynienia na zakład ubezpieczeń.
W związku z powyższym sprawca zdarzenia nie ponosi konsekwencji finansowych za spowodowanie wypadku.Należy jednak pamiętać, że wobec sprawcy mogą zostać wyciągnięte ewentualne konsekwencje finansowe w postaci regresu. Ma to miejsce jedynie w przypadkach ściśle określonych w Ustawie. Ubezpieczyciel ma prawo wystąpienia o zwrot wypłaconego odszkodowania/.zadośćuczynienia do samego sprawcy wypadku, jeżeli kierujący pojazdem mechanicznym:
1) wyrządził szkodę umyślnie lub w stanie po użyciu alkoholu albo pod wpływem środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii;
2) wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa;
3) nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa;
4) zbiegł z miejsca zdarzenia.

4) Jakie świadczenia przysługują uprawnionym po śmierci osoby najbliższej w sytuacji?

Zgodnie z zapisami kodeksu cywilnego osobom uprawnionym po śmierci najbliższego członka rodziny przysługują następujące świadczenia:
– zadośćuczynienie za ból i cierpienie po stracie członka najbliższej rodziny (tylko dla zdarzeń powstałych po 03.08.2008 r.)
– stosowne odszkodowanie w przypadku, gdy po śmierci osoby bliskiej nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji życiowej, zarówno materialnej jak i niematerialnej
– renta alimentacyjna, która ma na celu wyrównanie szkody poniesionej przez śmierć osoby obowiązanej do alimentacji
– refundacja kosztów pogrzebu temu, kto je poniósł.

5) Czy poszkodowany ma prawo do uzyskania odszkodowania w przypadku, gdy leczenie obrażeń powypadkowych nie zostało zakończone?

Tak. Żaden z przepisów prawa z zakresu ubezpieczeń nie utożsamia przyznania Poszkodowanemu zadośćuczynienia za obrażenia doznane w wypadku z koniecznością wyczekiwania na zakończenie procesu leczenia. A zatem wypłata należnych świadczeń może nastąpić przed formalnym zakończeniem leczenia powypadkowego.

6) Czy osoba która została uznana za sprawcę zdarzenia może dochodzić odszkodowania?

Niestety nie. Polski kodeks cywilny przywiduje możliwość ubiegania się o odszkodowanie i zadośćuczynienie tylko dla osoby która została uznana za poszkodowaną w wypadku. Pamiętać jednak należy, iż tylko wyłączna wina poszkodowanego wyklucza możliwość ubiegania się o odszkodowanie. W praktyce możemy mieć do czynienia ze współwiną dwóch lub więcej uczestników ruchu drogowego. W takim przypadku ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie dla każdego z nich pomniejszając je o stopień przyczynienia do wypadku.

7) Czy to prawda, że małoletni, który nie ukończył lat 13 otrzyma odszkodowanie, nawet jeżeli uznany został winny zaistnienia zdarzenia?

Tak, zgodnie z unormowaniami kodeksu cywilnego małoletniemu który w chwili zdarzenia nie ukończył lat 13 nie można przypisać winy, w związku z czym może ubiegać się on odszkodowanie w razie doznania szkody w zdarzeniu komunikacyjnym. Możliwość ubiegania się o wypłatę zadośćuczynienia/odszkodowania jest możliwa nawet małoletni uznany został wyłącznie odpowiedzialnym za wytworzenie sytuacji wypadkowej.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego odszkodowanie/zadośćuczynienie może być pomniejszone o przyczynienie.

8) Jak długo będę musiał czekać na odszkodowanie?

Terminy na likwidację szkody precyzyjnie reguluje ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Zgodnie ze wskazaną wyżej ustawą zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do:
1. Wypłaty odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.
2. W przypadku, gdyby wyjaśnienie we wskazanym wyżej terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania, okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. Niezależnie natomiast od tych okoliczności, w zasadniczym 30 dniowym terminie, zakład ubezpieczeń ma obowiązek zawiadomienia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłacić bezsporną część odszkodowania.

9) Czy zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców jeżeli poszkodowany nie otrzymał go za życia?

Zadośćuczynienie za powstałą krzywdę wg. kodeksu cywilnego ma charakter osobisty, ubiegać się o nie może jedynie osoba będąca bezpośrednio poszkodowana, a zatem co do zasady nie jest to możliwe. Unormowania kodeksu cywilnego zawierają przywidują dwa wyjątki od tej zasady. Spadkobiercy poszkodowanego mogą dochodzić zadośćuczynienia należnego zmarłego, kiedy:
– kiedy roszczenie w tym zakresie zostało uznane przez ubezpieczyciela na piśmie,
– kiedy powództwo o jego zapłatę zostało wytoczone za życia poszkodowanego.

10) W jakim terminie mogę ubiegać się o odszkodowanie/zadośćuczynienie?

Kodeks cywilny precyzyjnie wskazuje terminy, w których możliwym jest dochodzenie roszczeń bez obawy o podniesienie przez zakład ubezpieczeń zarzutu przedawnienia. Terminy określone zostały w znowelizowanym kodeksie cywilnym i wynoszą:
1. 3 lata od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia, jednakże termin ten w żadnym wypadku nie może być dłuższy niż 10 lat od dnia w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.
2. w sytuacji kiedy wyrządzenie szkody jest wynikiem przestępstwa potwierdzonego prawomocnym wyrokiem sądu karnego termin ten wynosi 20 lat od dnia zdarzenia (dla zdarzeń powstałych po dniu 10.08.2007 r., dla zdarzeń sprzed wejścia w życie nowelizacji do kodeksu cywilnego termin ten wynosił 10 lat). Wskazać należy również, że dla wszystkich zdarzeń nie przedawnionych na dzień wejścia wżycie zmiany w kodeksie cywilnym, zastosowanie mają nowe, wydłużone terminy przedawnienia.
3. w znowelizowanych przepisach dotyczących przedawnień szczególną ochrony objęto małoletnich, w ich przypadku, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej, niż z upływem lat dwóch od dnia uzyskania przez nich pełnoletności.